Як раз да тэмы партрэтаў падцягваецца і тэма моды той эпохі.
Для шляхціца-сармата была нормай раскоша і пышнасць у строях, актыўна выкарыстоўваліся ўсякія ўсходнія штуковіны. І гэта нядзіўна: добра ідзе гандаль з Усходам, ды і ваенныя трафеі ніхто не адмяняў. Дайшло нават да таго, што турэцкі султан, да якога прыбыло шляхецкае пасольства пасля бітвы пад Хоцінам, сышоў у ступар: так шмат было на паслах аксаміту, шоўку і шытых золатам тканін разам з дарагім мехам.
Але хоць мода на ўсход і была, калі трэба, у замежных паездках або на сваіх балях, шляхцічы выдатна апраналіся ў свежую еўрапейскую вопратку, створаную па апошнім піску моды. Усё залежала ад сітуацыі.
У стагоддзях сваё імя адным адзеннем праславіць было складана, і таму яшчэ адной галоўнай тэмай стала мецэнацтва. Падтрымліваючы розных майстроў пэндзля і пяра, шляхціц мог стварыць сямейную партрэтную галерэю і пакінуць аб сабе памяць у радках вершаў.
Напрыклад, вось так выглядаў панегірык (верш-Усхваленне) у адрас Льва Сапегі:
Вер ми, гербов не дають въ дому седящому,
Але зъ татарами въ полю часто гулящюму.
Не зъ голою рукою, зъ шаблею острою,
Завжды будучы готов до смертного бою.
Так, паэт паведамляе, што на печы ляжаў чалавек герба не атрымае. А вось з татарамі пагуляўшы, ды шабелька іх парэзаўшы, герб атрымаеш. Магчыма, нават пасмяротна.
Таксама кожны шляхціц збіраў свае калекцыі карцін і розных рарытэтаў. Знакамітымі мецэнатамі першай паловы XVII стагоддзя былі Радзівілы, Асалінскія. Канцлер Ежы Асалінскі набыў для свайго палаца ў Варшаве бюсты рымскіх імператараў і збіраў карціны Рафаэля, Тыцыяна, Веронезе і Дзюрэра. Калекцыя яго зяця Аляксандра Любамірскага налічвала больш за 200 карцін, у знакамітай галерэі Радзівілаў знаходзілася больш за 1000 твораў мастацтва.